Red de laatste Berend Hendriks in Apeldoorn!

In de Stentor is deze noodkreet ook te lezen. Ons bestuurslid Ed van Gent schreef dit artikel voor ons in het SAM jaarboek 2020.

In Apeldoorn valt een van de laatste werken van monumentale kunst van Berend Hendriks te bewonderen in de openbare ruimte. Het prachtige kunstwerk zit in de zijmuur van de voormalige Sondorpschool (1959-1960) aan de Nobelstraat in Kerschoten, vlak naast het winkelcentrum. Het kunstwerk is als een reliëf ‘ingebouwd’ in de zijmuur van twee verdiepingen hoog en vormt daarmee een onlosmakelijk geheel. Het betreft daarmee een zeer omvangrijk kunstwerk.

Berend Hendriks (1918-1997) is één van de belangrijkste Nederlandse makers van monumentale kunst uit de wederopbouwperiode. Als beeldend kunstenaar had Berend landelijke bekendheid en was als docent ‘monumentale vormgeving’ verbonden aan de Kunstacademie in Arnhem. Dit werk van hem is van hoge kwaliteit. Apeldoorn kan er trots op zijn dat het een kunstwerk van deze kwaliteit in de openbare ruimte heeft, vrij toegankelijk voor iedereen. Een verrijking van de wijk Kerschoten.

Echter, dit voormalige schoolgebouw staat op de nominatie om gesloopt te worden in het kader van de herontwikkeling van het Mercatorplein, winkelcentrum Kerschoten. In het plan gaat de huidige bebouwing inclusief de voormalige Sondorpschool plaatsmaken voor een groot parkeerterrein en sociale woningbouw. Tot onze verbijstering dreigt dit kunstwerk daarmee ook onder de slopershamer te komen. Het zou daarmee hetzelfde lot treffen als de helft van alle monumentale kunst uit de periode 1945-1980. Onbegrijpelijk dat onze stad het heeft laten gebeuren dat de helft van de monumentale kunst uit de wederopbouw verdwenen is met de sloop van het gebouw waar het in verwerkt zat.

Toen de Stichting Apeldoornse Monumenten van de sloopplannen hoorde, bleek de gemeenteraad al ingestemd te hebben met de wijziging van de grondexploitatie op dit terrein. De Stichting Apeldoornse Monumenten, in samenwerking met het Erfgoed Platform Apeldoorn en een aantal deskundigen, probeert dit kunstwerk te redden van de slopershamer. Immers ook al zou de school gesloopt worden, dit hoeft niet noodzakelijkerwijze tot vernietiging van dit werk van Berend Hendriks te leiden. Wellicht zijn er mogelijkheden om het kunstwerk in te passen in de nieuwbouwplannen op dezelfde locatie. Een andere mogelijkheid is om het kunstwerk tijdelijk op te slaan en in te passen in een nader te bepalen gebouw elders in de wijk.

Inmiddels hebben het EPA en de SAM een brief gestuurd aan de Apeldoornse gemeenteraad. Dit heeft ertoe geleid dat het College van Burgemeester en Wethouders haar inzet heeft uitgesproken om tot een passende oplossing te komen om het werk te kunnen behouden. Intussen is een ambtelijke projectgroep opgezet die de plannen verder zal uitwerken om te bezien of er een mogelijkheid is de plannen op deze locatie in Kerschoten zodanig uit te voeren dat het kunstwerk behouden kan blijven. De Stichting Apeldoornse Monumenten blijft zich inspannen om dit bijzondere werk van monumentale kunst uit de wederopbouw te behouden, zichtbaar in de openbare ruimte.